AILEU, 22 janeiru 2022 (TATOLI)- Komunidade Munisípiu Aileu, liuhosi autoridade komunitáriu sira husu ba Governu liuliu Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) atu kontinua implementa programa Uma Kbiit Laek (UKL) tanba programa ne’e benefisia direta ba komunidade.
Biban ne’e, Xefe Suku Seloi-Krai, Gabriel Mendonça, agradese tebes ba Governu tanba introdús programa Uma Kbiit La’ek hodi fó benefisia direta komunidade.
“Ha’u lori povu suku 12 iha Aileu-vila louva tebtebes Governu da-ualu, ne’ebé lideradu Taur Matan Ruak no ami agradese tebes tanba programa ne’e benefisia direta ba povu iha territóriu Timór liuliu povu Aileu. Hanesan programa Uma Kbiit Laek, ne’e povu kontente tebes, tanba ne’e ami xefe suku sira hotu hakarak husu ba governu atu nafatin tau programa ne’e iha prioridade governu ida ne’e,” Autoridade Lokál ne’e, hateten liuhosi sesaun husu no hatán, iha ámbitu diálogu komunitáriu Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak ho komitiva iha salaun Rai klaran Aileu, sesta ne’e.
Lideransa komunitária ne’e, mós husu atu governu sira tuir mai bele kontinua programa harii uma kbiit la’ek, nune’e iha tinan 30 mai tan Governu no povu Timor-Leste la ko’alia tan ona povu kbiit la’ek.
Hatan ba kesatun ne’e, Ministru Administrasaun Estatál (MAE), Miguel Perreira de Carvalho, hateten ligadu ho Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS), iha Aileu liuhosi PNDS tinan 2022 alokadu ba Aileu millaun $6,6.
“Osan ne’e boot tebes, ne’e osan ne’e diretamente ba konta bankária suku atu halo Uma Kbiit Laek sia to’o sanulu, iha tinan ne’e ho totál osan millaun $5,5. Uma kbiit La’ek ne’e atu suku ida iha aldeia barak ka oitoan mós nafatin harii UKL nee entre sia ka 10, tanba ne’e maka sekrtariadu PNDS halo ona sosializasaun,” Ministru Administrasaun ne’e haktuir.
Governante ne’e husu ba autoridade lokál sira atu identifika populasaun ne’ebé kbiit la’ek duni tanba esperiésia tinan 2021 mosu problema balun katak ema la’ós kbiit mós hetan hotu sorte deteta lalais, nune’e halo kedas kanselamentu.
“Tanba ne’e, ha’u husu imi (xefe suku) sira atu halo servisu di’ak, hadook an hosi tentativa sira ne’ebé prejudika iha aban bainrua tanba ne’e osan Estadu nian no tau ba suku hodi implementa programa governu nian ho didi’ak”, nia salienta.
PNDS nia benefísiu barak tebes entermúz fó empregu ba ema, hanesan Uma Kbiit Laek iha tinan 2021 halo 1.954, ne’e emprega populasaun sira iha suku kuaze rihun 27 no tinan ne’e bele to’o tranlladór rihun 80
Iha tinan ne’e, Governu prevee ona orsamentu ba programa Uma Kbiit Laek hamutuk millaun $71 no sei harii tan UKL kada suku entre sia to’o sanulu.
Populasaun Munisípiu Aileu hamutuk 56.816 no uma-kain 10.868, kompostu hosi Postu Aileu Vila iha suku 12, aldeia 65, ho totál populasaun 25.985 no uma-kain 5.233, Postu Administrativu Liquidoe suku hitu aldeia 22 ho populasaun 7.730 no uma-kain 1.707, Remexiu suku ualu aldeia 27, ho populasaun 15.528 no uma-kain 2.519, Laulara suku neen aldeia 25 ho populasaun 7.573, uma-kain 1.409, nune’e totál suku iha Aileu hamutuk 33 aldeia 139.